Σήμερα σας παρουσιάζουμε ένα υπόδειγμα για διαγώνισμα Βιολογίας Α’ Λυκείου: Κυκλοφορικό Σύστημα. Μπορείτε να εξασκηθείτε και να προετοιμαστείτε για το κανονικό σας διαγώνισμα στην τάξη σας που θα έχετε.
Μέρος Α: Σύντομης Απάντησης (5 βαθμοί έκαστη)
- Ορίστε το κυκλοφορικό σύστημα και εξηγήστε τη βασική του λειτουργία.
- Ποια είναι τα κύρια συστατικά του αίματος; Δώστε έναν σύντομο ορισμό για το καθένα.
- Περιγράψτε τη δομή και τη λειτουργία της καρδιάς.
- Τι είναι οι αρτηρίες και οι φλέβες; Ποιες οι διαφορές τους;
- Εξηγήστε τι είναι το λεμφικό σύστημα και ποιος ο ρόλος του στην κυκλοφορία.
Μέρος Β: Πολλαπλής Επιλογής (2 βαθμοί έκαστη)
- Ποιο από τα παρακάτω δεν αποτελεί συστατικό του κυκλοφορικού συστήματος;
α. Καρδιά
β. Αιμοφόρα αγγεία
γ. Νεφροί
δ. Αίμα - Ποια είναι η βασική λειτουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων;
α. Μεταφορά οξυγόνου
β. Άμυνα κατά των μικροοργανισμών
γ. Πήξη του αίματος
δ. Παραγωγή ενέργειας - Οι φλέβες:
α. Μεταφέρουν αίμα από την καρδιά προς τα όργανα.
β. Μεταφέρουν αίμα από τα όργανα προς την καρδιά.
γ. Έχουν πιο παχύ τοίχωμα από τις αρτηρίες.
δ. Περιέχουν πάντα οξυγονωμένο αίμα. - Ποιο από τα παρακάτω είναι χαρακτηριστικό της καρδιάς;
α. Είναι μονός μυς με 3 κοιλότητες.
β. Έχει δύο κόλπους και δύο κοιλίες.
γ. Περιέχει μόνο αρτηριακό αίμα.
δ. Δεν περιέχει βαλβίδες. - Το λεμφικό σύστημα είναι υπεύθυνο για:
α. Τη μεταφορά θρεπτικών ουσιών.
β. Την απομάκρυνση διοξειδίου του άνθρακα.
γ. Την επαναφορά υγρών στην κυκλοφορία.
δ. Την παραγωγή ενέργειας.
Μέρος Γ: Ανάπτυξη (10 βαθμοί έκαστη)
- Περιγράψτε την πορεία του αίματος μέσα στο κυκλοφορικό σύστημα, ξεκινώντας από την αριστερή κοιλία της καρδιάς.
- Αναλύστε τη σχέση μεταξύ του κυκλοφορικού και του λεμφικού συστήματος.
- Εξηγήστε πώς η δομή των αιμοφόρων αγγείων σχετίζεται με τη λειτουργία τους.
Μέρος Δ: Σχηματική Αναπαράσταση (10 βαθμοί)
- Σχεδιάστε ένα διάγραμμα της καρδιάς και σημειώστε τα κύρια μέρη της.
Απαντήσεις στο Διαγώνισμα Βιολογίας Α’ Λυκείου: Κυκλοφορικό Σύστημα
Μέρος Α: Σύντομης Απάντησης
- Ορισμός του κυκλοφορικού συστήματος:
Το κυκλοφορικό σύστημα αποτελείται από την καρδιά, τα αιμοφόρα αγγεία και το αίμα. Βασική του λειτουργία είναι η μεταφορά οξυγόνου, θρεπτικών ουσιών και αποβλήτων σε όλο το σώμα. - Κύρια συστατικά του αίματος:
- Ερυθρά αιμοσφαίρια: Μεταφέρουν οξυγόνο μέσω της αιμοσφαιρίνης.
- Λευκά αιμοσφαίρια: Συμβάλλουν στην άμυνα κατά των μικροοργανισμών.
- Αιμοπετάλια: Συμμετέχουν στην πήξη του αίματος.
- Πλάσμα: Το υγρό μέρος του αίματος που μεταφέρει θρεπτικά συστατικά, ορμόνες και απόβλητα.
- Δομή και λειτουργία της καρδιάς:
Η καρδιά είναι ένας μυς με τέσσερις κοιλότητες (δύο κόλπους και δύο κοιλίες). Αντλεί αίμα στους πνεύμονες (πνευμονική κυκλοφορία) και σε όλα τα μέρη του σώματος (συστηματική κυκλοφορία). - Αρτηρίες και φλέβες:
- Αρτηρίες: Μεταφέρουν αίμα από την καρδιά προς τα όργανα. Έχουν παχύτερο τοίχωμα για να αντέχουν την υψηλή πίεση.
- Φλέβες: Μεταφέρουν αίμα από τα όργανα προς την καρδιά. Έχουν λεπτότερα τοιχώματα και βαλβίδες που αποτρέπουν την αντίστροφη ροή.
- Λεμφικό σύστημα:
Το λεμφικό σύστημα είναι δίκτυο αγγείων και ιστών που συλλέγει υγρά από τους ιστούς και τα επιστρέφει στο κυκλοφορικό. Συμβάλλει επίσης στην άμυνα του οργανισμού.
Μέρος Β: Πολλαπλής Επιλογής
- γ. Νεφροί
- α. Μεταφορά οξυγόνου
- β. Μεταφέρουν αίμα από τα όργανα προς την καρδιά.
- β. Έχει δύο κόλπους και δύο κοιλίες.
- γ. Την επαναφορά υγρών στην κυκλοφορία.
Μέρος Γ: Ανάπτυξη
- Πορεία του αίματος μέσα στο κυκλοφορικό σύστημα:
- Το αίμα εξωθείται από την αριστερή κοιλία στην αορτή.
- Μέσω των αρτηριών και τριχοειδών αγγείων φτάνει στους ιστούς, όπου ανταλλάσσονται οξυγόνο και διοξείδιο του άνθρακα.
- Το φλεβικό αίμα επιστρέφει μέσω των φλεβών στον δεξιό κόλπο της καρδιάς.
- Από τον δεξιό κόλπο περνά στη δεξιά κοιλία και εξωθείται στους πνεύμονες.
- Στους πνεύμονες εμπλουτίζεται με οξυγόνο και επιστρέφει στον αριστερό κόλπο.
- Σχέση κυκλοφορικού και λεμφικού συστήματος:
- Το λεμφικό σύστημα συλλέγει υγρά που διαρρέουν από τα τριχοειδή αγγεία.
- Τα υγρά επιστρέφουν στην κυκλοφορία μέσω λεμφικών αγγείων, διασφαλίζοντας την ισορροπία υγρών και την απομάκρυνση αποβλήτων.
- Δομή και λειτουργία αιμοφόρων αγγείων:
- Αρτηρίες: Παχιά τοιχώματα για να αντέχουν την υψηλή πίεση.
- Τριχοειδή: Πολύ λεπτά τοιχώματα για την ανταλλαγή ουσιών.
- Φλέβες: Λεπτά τοιχώματα και βαλβίδες για την επιστροφή του αίματος στην καρδιά.
Μέρος Δ: Σχηματική Αναπαράσταση
- Διάγραμμα καρδιάς:
Σχεδιάστε την καρδιά με δύο κόλπους (δεξιό και αριστερό) και δύο κοιλίες (δεξιά και αριστερή). Σημειώστε τις βαλβίδες (μιτροειδής, τριγλώχινα, αορτική, πνευμονική) και τα κύρια αγγεία (αορτή, πνευμονική αρτηρία, φλέβες).
Αυτό λοιπόν ήταν το διαγώνισμα βιολογίας της Α’ Λυκείου για το κυκλοφορικό σύστημα, σας ευχόμαστε καλή επιτυχία.